سخن مردم: حبیب قاسمی" حماسه زنان لرده سال هاست از حماسه های مهم جنوب ایران محسوب می شود.
به گزارش سخن مردم: روز پنج شنبه هفدهم اسفند ماه ساعت هفت صبح طبق هماهنگی های انجام شده در جلو کاروان سرای مشیر الملک برازجان این بنای جهانی استان بوشهر آماده عزیمت به روستای لرده می شویم .
در این برنامه که آقای نظام زاده از نوادگان زنان لرده این گروه را همراهی نمود، حجت الاسلام مصلح امام جمعه دشتستان ، عباس دهقان معاون برنامه ریزی فرمانداری، سرهنگ روان به جانشین فرماندهی نیروی انتظامی شهرستان، سیده خدیجه حسینی رئیس اداره میراث فرهنگی دشتستان ، علی اصغر رجایی مشاور فرماندار و مسئول پیگیری های ویژه فرمانداری ، وحید مصدق عضو شورای اسلامی شهربرازجان حضور داشتند.
ابتدا آقای نظام زاده از نوادگان زنان لرده، نکاتی را در باره حماسه لرده و آغاز این حماسه بیان می نماید و حرکت به سوی لرده را آغاز می نماییم
.پس از گذشتن از کارخانه آرد الزهرا وارد جاده گیسکان می شویم جاده ای مهم که محل رفت و آمد اهالی محترم گیسکان و علاقمندان به آن و گردشگران و کوهنوردان می باشد گیسکان شامل روستاهای جمغاری، لرده، باغ تاج و ناخا و گشنی ست.
لرده در سمت شمال گیسکان زادگاه شیرزنان و دلیر مردانی است که در سال ١٢٩٧ هجری شمسی در برابر نیروهای متجاوز انگلیسی ایستادند و مقاومت نمودند و انگلیسی ها را شکست دادند و نام لرده را پر آوازه نمودند.
این روستا کوهستانی دارای مردان و زنانی بزرگ و ولایت مدار و همیشه در صحنه است که در طول تاریخ در برابر مهاجمان ایستادگی نمودند و نگذاشته اند یک وجب از خاک سرزمین مان در تصرف دشمن قرار گیرد.
بعد از روستای جمغاری جاده دومی شود یک راه به طرف روستای ناخا و باغ تاج می رود و راه دیگر به طرف لرده، که ما راه لرده را در پیش می گیریم.
ساعت ده صبح توقفی کوتاه انجام می شود و ما با استراحتی کوتاه مسیر را ادامه می دهیم در طول مسیر از توضیحات ارزشمند یادگار زنان لرده آقای نظام زاده بهره مند می شویم.
آسمان نیمه ابری و گرچه امسال بارندگی مناسبی نبوده ولی هنوز کوهها سبز رنگ دیده می شوند ساعت یازده صبح به مرکز روستای لرده می رسیم اهالی محترم و مهمان نواز و با اصالت لرده با رسیدن ما، شادی کنان به استقبالمان می آیند و دقایقی بعد با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید مراسم و بازدید رسمی و میدانی از جایگاه حماسه زنان لرده آغاز می شود عباس دهقان معاون برنامه ریزی فرماندار دشتستان وسیده خدیجه حسینی رئیس اداره میراث فرهنگی دشتستان، مطالبی درباره روستای لرده و حماسه شیرزنانش ونظام زاده مطالبی را در باره چهار روز جنگ انگلیسی ها بیان می نمایند.
پس از آن چند نفر از نقالان جوان با نقالی اشعار استاد حماسه سرای ایران زمین را با لحن حماسی قرائت می نمایند.
در گوشه ای از مراسم آثار و غذاهای زنان پر تلاش لرده ای به نمایش گذاشته شده است.
پس از شنیدن صدای بانگ اذان، نماز ظهر و عصر به امامت حجت الاسلام مصلح امام جمعه دشتستان اقامه می شود، پس از آن با بازدید میدانی از صحنه های مبارزه زنان و مردان لرده ای و دیدن مکانی که زنان به مبارزه مشغول بوده اند به صورت کامل انجام می شود. و مکانی که سربازان هندی کشته شده را آتش زده بودند. دو چاه در نزدیکی روستا وجود دارد که به علت افتادن نیروهای انگلیسی در آن قابل استفاده نیستند.
دو امام زاده یکی به نام امامزاده زلزال وامامزاده سید نورالدین در کنار روستا قرار دارند.
در نزدیکی روستای لرده انبوهی از سنگ ها به زمین ریخته شده که اهالی روستا معتقدند که این سنگ ها جایگاه شهری بوده که بر اثر زلزله ویران شده است.شاید نام امام زاده زلزال هم از همین گرفته شده باشد.
در پایان از اهالی محترم روستا در باره مشکلات روستا می پرسیم که بیان می نمایند:نیاز اساسی روستا راه مناسب و آسفالت شده است ما و همه علاقمندان به گیسکان به خصوص روستای حماسی لرده که زادگاه شیر زنان و دلیر مردان جنوب ایران است برای رفت و آمد مشکل اساسی داریم و راه نداریم که می طلبد مسئولین محترم این مهم را که حق مردم است برای مردم فراهم نمایند .
قطعا این اقدام ارزشمند دولتمردان مورد رضایت خداوند بزرگ و اهالی ولایت مدار گیسکان قرار خواهد گرفت.
پس از راه آب و برق از نیازهای دیگر است که خواهان آن بودند که این دو مهم هم می بایست در در دستور کار مسئولین محترم قرار گیرد. ساعت سه عصر فرا می رسد و ما با خداحافظی با اهالی محترم روستای لرده به طرف برازجان حرکت می کنیم و از خداوند بزرگ می خواهیم هر چه زودتر این سه مشکل اساسی گیسکان یعنی راه و آب و برق حل شود.
به یاد مبارزان لرده
حکایت کنم بهر مردان پاک
ز تاریخ و فرهنگ این آب و خاک
که یکصد گذشته از آن سال ها
نبرد زنان پر آوازها
زلرده سخن گفته اند بی شمار
سخن های زیبا ز بیش از هزار
بیامد سپاه آن نابکار
زشهرت بود روبه پر مکار
بیامد زلرده کند کارزار
ندانست اینجا ندارد قرار
ز مردان جنگی بر آمد خروش
که بر قلب دشمن برآرند جوش
چو مردان یکایک به میدان شدند
به سنگر گرفتن ، پیمان شدند
زبرنو خروش آمد از گیسکان
مکانی پر آوازه اندر جهان
تصور نمود دشمن نابکار
که پیروز گشته در آن کارزار
زنان لرده ای چو برق آسمان
ببستند تیر وقطار از نهان
خروشان و آماده باره سوار
شدند حمله ور لرده شد پر شرار
شکست خسان چون هویدا بگشت
درآن منطقه به نزدیک دشت
سه صد کشته دادند روباه پیر
زدست شجاع زنان دلیر
فراری شدند از یمین و یسار
گریزان به دریا نهادند بار
سلام ای زنان دلیر و شجاع
زلرده بود نامتان افتخار
خدایا آباد کن لرده را
بسی افتخار است مر بنده را
سراینده :حبیب قاسمی
